สธ.เผยพบคนไทยป่วยมะเร็งท่อน้ำดีมากที่สุดในโลก โดยเฉพาะในขอนแก่น สาเหตุจากกินปลาน้ำจืดดิบ ๆ จนได้รับพยาธิใบไม้ตับ
น.พ.มานิต ธีระตันติกานนท์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวภายหลังเป็นประธานเปิดการประชุมสัมมนานานาชาติ “96 ปีโรคใบไม้ในตับ” ว่า ใน 2 ปีที่ผ่านมาพบคนไทยป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับร้อยละ 8.7 โดยในจำนวนนี้เป็นผู้ป่วยจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือมากที่สุด คือร้อยละ 18.6 ตามมาด้วยภาคเหนือ ร้อยละ 10
น.พ.มานิต กล่าวต่อว่า สำหรับสาเหตุของพยาธิใบไม้ตับ เกิดจากการรับประทานอาหารประเภทปลาน้ำจืดดิบ ๆ หรือที่มีตัวอ่อนของหนอนพยาธิ Opisthorchisviverrini ซึ่งพบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือ หากคน สุนัข หรือแมว รับประทานเข้าไปแล้ว แล้วถ่ายอุจจาระลงในแม่น้ำ ก็อาจทำให้เกิดการแพร่ระบาดได้
ด้าน ศ.นพ.สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ รองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและการถ่ายทอดเทคโนโลยี คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า พบชาวภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือป่วยด้วยโรคพยาธิใบไม้ตับจำนวนมาก โดยเฉพาะในบางพื้นของภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีผู้ติดเชื้อสูงถึง 85% ซึ่งพยาธิใบไม้ตับจะเข้าไปอาศัยอยู่ในท่อน้ำดี ทำให้เกิดโรคท่อทางเดินน้ำดีหลายชนิด รวมทั้งโรคมะเร็งท่อน้ำดีด้วย
สำหรับประเทศไทยเอง มีอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งตับและท่อน้ำดีสูงเป็นอันดับหนึ่งของโลก มีผู้เสียชีวิตถึงปีละ 28,000 คน หรือประมาณ 80 คนต่อวัน ซึ่งถือว่าสูงมากเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่น ๆ เช่น มะเร็งปากมดลูกที่มีอัตราการเสียชีวิต 6 คนต่อวัน ทั้งนี้ ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นคนจนในชนบทที่นิยมบริโภคปลาน้ำจืดดิบ ๆ โดยเฉพาะในจังหวัดขอนแก่นที่มีรายงานว่า เป็นพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อน้ำดี สูงที่สุดในโลก และยังเป็นพื้นที่ที่มีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งท่อน้ำดี อันมีสาเหตุมาจากพยาธิใบไม้ตับมากที่สุดในโลกด้วย
ศ.นพ.สุทธิพันธ์ กล่าวต่อว่า อย่างไรก็ตาม ผู้เกี่ยวข้องจากหน่วยงานสาธารณสุขไม่ได้นิ่งนอนใจกับปัญหานี้ โดยได้จัดโครงการ “แก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี” นำร่อง 48 หมู่บ้านในจังหวัดขอนแก่น จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดมหาสารคาม และจังหวัดร้อยเอ็ด พร้อมกับมีการแลกเปลี่ยนข้อมูลทางวิชาการในแวดวงสัมมนา และหาแนวทางแก้ไขปัญหาการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ ที่นำไปสู่โรคมะเร็งท่อน้ำดี เพื่อหวังจะลดจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคดังกล่าวอย่างจริงจัง
ทั้งนี้ สำหรับการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับนั้น ไม่ควรกินปลาน้ำจืดที่มีเกล็ดแบบสุก ๆ ดิบ ๆ เด็ดขาด เพราะหากได้รับเชื้อพยาธิใบไม้ตับเข้าไป พยาธิจะเข้าไปทำลายท่อน้ำดี แม้จะทานยาถ่ายพยาธิเข้าไปก็ไม่ได้หมายความว่า จะปลอดภัยจากโรคมะเร็งตับ นอกจากนี้ ควรขับถ่ายในส้วมที่ถูกสุขลักษณะ เพราะหากขับถ่ายลงแม่น้ำลำคลอง อาจทำให้เกิดการแพร่เชื้อต่อไปได้ง่าย
