พืชสมุนไพร
พืชสมุนไพร เป็นสิ่งที่อยู่คู่คนไทยมานับพันปี แต่เมื่อการแพทย์แผนปัจจุบันเริ่มเข้ามามีบทบาทในบ้านเรา
สรรพคุณและคุณค่าของสมุนไพรอันเป็นสิ่งที่เรียกได้ว่าภูมิปัญญาโบราณก็เริ่มถูกบดบังไปเรื่อยๆ และถูกทอดทิ้งไปใน
ที่สุดความจริงคนส่วนใหญ่ก็พอรู้ๆ กันว่า
สมุนไพรไทยเป็นสิ่งที่มีคุณค่าใช้ประโยชน์ได้จริง และใช้ได้อย่างกว้างขวาง
แต่เป็นเพราะว่าเราใช้วิธีรักษาโรคแผนใหม่มานานมากจนวิชาแพทย์แผนโบราณที่มีสมุนไพรเป็นยาหลักถูกลืม
ภาครัฐเริ่มกลับมาเห็นคุณค่าของสมุนไพรไทยอีกครั้งด้วยการแถลงนโยบายต่อรัฐสภาไว้เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2535
ว่า ” ให้มีการผสมผสานการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรเข้ากับระบบบริการสาธารณสุขของชุมชนอย่างเหมาะสม”
แล้ววันนี้จะขอยกตัวอย่างสมุนไพร 3 ชนิด
1.กานพลู
**เอาก็ได้ไม่เอาก็ได้**
วิธีและปริมาณที่ใช้ :
แก้อาการท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ขับลม และปวดท้อง
ใช้ดอกกานพลูโตเต็มที่ ที่ยังตูมอยู่ 4-6 ดอก
ในผู้ใหญ่ – ใช้ทุบให้ช้ำ ชงน้ำดื่มครั้งละครึ่งถ้วยแก้ว
ในเด็ก – ใช้ 1 ดอก ทุบแล้วใส่ลงในขวดนม
เด็กอ่อน – ใช้ 1 ดอก ทุบใส่ในกระติกน้ำที่ไว้ชงนม
ใช้ทั้งดอกเคี้ยว แล้วอมไว้ตรงบริเวณที่ปวดฟันเพื่อระงับอาการปวด
ใช้ดอกตูม 2-3 ดอก อมไว้ในปาก จะช่วยทำให้ระงับกลิ่นปากลงได้บ้าง
**
เปลือกต้น – แก้ปวดท้อง แก้ลม
ใบ – แก้ปวดมวน (ปวดท้องปั่นป่วน)
ดอกตูม – รับประทานขับลม ใช้แต่งกลิ่น
ผล – ใช้เป็นเครื่องเทศ เป็นตัวช่วยให้มีกลิ่นหอม
น้ำมันหอมระเหยกานพลู – ใช้เป็นยาชาเฉพาะแห่ง แก้ปวดฟัน
2.พริกไทย
**เอาก็ได้ไม่เอาก็ได้**
วิธีและปริมาณที่ใช้ : ใช้เมล็ด 0.5-1 กรัม ประมาณ 15-20 เมล็ด บดเป็นผง ชงรับประทาน 1 ครั้ง
**
ใบ – แก้ลมจุกเสียดแน่น ท้องอืดเฟ้อ
ผล – ผลที่ยังไม่สุกนำมาเป็นเครื่องเทศ แต่งกลิ่นอาหาร
เมล็ด – ขับลม ขับเสมหะ ขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ บำรุงธาตุ อาหารไม่ย่อย
ดอก – แก้ตาแดง ถนอมอาหารหลายชนิด เช่น มะม่วงดอง
3.โหระพา
**เอาก็ได้ไม่เอาก็ได้**
ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น เมล็ด และราก
ทั้งต้น – เก็บเมื่อเริ่มเข้าฤดูหนาว ขณะเจริญเต็มที่ มีดอกและผลล้างให้สะอาด หั่นเป็นท่อนตาแห้งเก็บไว้ใช้
เมล็ด – นำต้นไปเคาะ แยกเอาเมล็ดตากแห้งเก็บไว้ใช้ (ระวังไม่ให้ถูกน้ำเพราะจะจับกันเป็นก้อน)
ราก – ใช้รากสด หรือตากแห้ง เก็บไว้ใช้
**
ทั้งต้น
– รสฉุน ขับลม ทำให้เจริญอาหาร
– แก้ปวดหัว หวัด
– จุกเสียดแน่นท้อง
– ประจำเดือนผิดปกติ
เมล็ด
– รสชุ่ม เย็น ถูกน้ำจะพองตัวเป็นเมือก
– ใช้แก้ตาแดง
– ใช้เป็นยาระบาย
